İngiltere’de kalıcı olmak için vize stratejileri, son yıllarda giderek daha fazla kişinin ilgisini çeken bir konu haline geldi. Özellikle 2025 yılında güncellenen göçmenlik düzenlemeleri, kalıcı oturum izni almayı planlayanlar için yeni fırsatlar ve zorluklar getirdi.
Bununla birlikte, doğru vize rotasını seçmek ve kalıcı oturum iznine giden yolu planlamak, karmaşık görünebilir. Çalışma vizelerinden yatırımcı programlarına, aile birleşiminden girişimcilik rotalarına kadar pek çok seçenek bulunuyor.
Bu kapsamlı rehberde, İngiltere’de kalıcı oturum izni almanın tüm yasal yollarını, güncel şartlarını ve başvuru süreçlerini ayrıntılı olarak ele alacağız. Ayrıca, başvuru sürecinde karşılaşabileceğiniz zorlukları ve bunların nasıl aşılacağını da açıklayacağız.
İngiltere’de Kalıcı Oturum İzni Nedir?
Süresiz oturum izni, Birleşik Krallık’ta uzun vadeli yaşam planı yapanlar için hayati öneme sahip bir statüdür. Bu bölümde, İngiltere’nin sağladığı kalıcı oturum izninin ne olduğunu, vatandaşlıktan farkını ve 2025 yılında getirilen güncel düzenlemeleri ayrıntılı olarak inceleyeceğiz.
Indefinite Leave to Remain (ILR) kavramı
Indefinite Leave to Remain (ILR), İngiltere’de süresiz oturum izni anlamına gelen bir göçmenlik statüsüdür. Bu statü, bireylere herhangi bir zaman kısıtlaması olmaksızın Birleşik Krallık’ta yaşama, çalışma ve eğitim alma hakkı tanır [1]. ILR sahipleri aşağıdaki haklara sahip olur:
Birleşik Krallık’ta süresiz kalma ve çalışma özgürlüğü
Eğitim alma ve sağlık hizmetlerine tam erişim
Kamu fonlarından yararlanabilme imkanı
İş değiştirme veya kendi işini kurma esnekliği
ILR başvurusu yapmak için genellikle İngiltere’de 5 yıl kesintisiz yasal ikamet etmiş olmanız gerekir [1]. Başvuru sürecinde “Life in the UK” testini geçmeniz ve İngilizce dil yeterliliğinizi kanıtlamanız beklenir. Bu test, İngiltere’nin tarihi, gelenekleri ve toplum yapısı hakkında bilginizi ölçer ve 24 çoktan seçmeli sorudan oluşur [1].
Ayrıca başvuru için kişi başı £2,885 ödeme yapılması gerekmektedir [1]. Standart başvurular genellikle 6 ay içinde sonuçlanır ve başvuru sahibinin biyometrik bilgileri (parmak izi ve fotoğraf) alınır.
Kalıcı oturum izni ile vatandaşlık arasındaki farklar
Süresiz oturum izni ve İngiltere vatandaşlığı arasında önemli farklılıklar vardır. Öncelikle, ILR sahibi bir kişi İngiltere’de süresiz yaşama hakkına sahip olsa da, oy kullanma veya kamu görevi yapma hakkına sahip değildir [2].
ILR statüsü, sahibinin İngiltere dışında uzun süre kalması durumunda kaybedilebilir. Eğer iki yıl boyunca Birleşik Krallık’a giriş yapmazsanız, süresiz oturum hakkınızı kaybedersiniz [3]. Bu durumda, İngiltere’ye dönmek için “Returning Resident Visa” başvurusu yapmanız gerekecektir.
Diğer yandan vatandaşlık, İngiliz pasaportu dahil olmak üzere tam vatandaşlık hakları ve ayrıcalıkları sağlar [2]. Vatandaşlar süre kısıtlaması olmaksızın ülkeye giriş-çıkış yapabilir ve bu statülerini kaybetme riski taşımazlar.
İngiltere vatandaşlığına başvurabilmek için ILR aldıktan sonra en az 1 yıl beklemeniz gerekir [4]. Bununla birlikte, vatandaşlık başvurusu öncesindeki 12 ayda Birleşik Krallık dışında en fazla 90 gün kalabilirsiniz [3]. Bu sürenin aşılması durumunda vatandaşlık başvurunuz reddedilebilir.
2025 yılı güncel düzenlemeleri
2025 yılında İngiltere’nin göçmenlik sisteminde önemli değişiklikler yapılması planlanıyor. Muhafazakâr Parti lideri Kemi Badenoch, göçmenlerin süresiz oturum izni almasını zorlaştıracak yeni bir göç politikası önerisini duyurdu [5].
Bu öneriye göre, çalışma vizesiyle İngiltere’ye gelen göçmenlerin süresiz oturum izni alabilmesi için gereken süre beş yıldan on yıla çıkarılacak [5]. Ayrıca, vatandaşlık başvurusu için süresiz oturum hakkına sahip olma süresinin bir yıldan beş yıla çıkarılması öneriliyor [5].
Eğer bu değişiklikler kabul edilirse, göçmenlerin İngiltere vatandaşlığına başvurabilmesi toplamda 15 yıl sürecek [5]. Yeni düzenlemenin, hükümetin Sınır Güvenliği, Sığınma ve Göçmenlik Yasası’na eklenmesi planlanıyor.
Muhafazakâr Parti, önerinin 2021 yılına kadar geriye dönük olarak uygulanmasını istiyor [5]. Ancak insan hakları savunucuları, bu düzenlemenin binlerce göçmenin haklarını kısıtlayacağını ve entegrasyonu zorlaştıracağını dile getiriyor. Badenoch, mevcut sistemin “göçmenler için bir vatandaşlık üretim hattına” dönüştüğünü ve bunun kamu hizmetleri üzerinde baskı oluşturduğunu belirtiyor [6].
İngiltere’de kalıcı olmak için vize stratejileri geliştirirken, bu yeni düzenlemeleri göz önünde bulundurmak ve başvuru süreçlerini buna göre planlamak büyük önem taşıyor.
Çalışma Vizeleri Yoluyla Kalıcı Oturum
Birleşik Krallık’ta kalıcı oturum hakkı kazanmanın en yaygın yollarından biri, çalışma vizeleri üzerinden ilerlemektir. Bu bölümde, İngiltere’de kalıcı olmak için vize stratejileri içinde öne çıkan çalışma vizesi rotalarını inceleyeceğiz.
Nitelikli İşçi Vizesi (Skilled Worker) rotası
Nitelikli İşçi Vizesi, İngiltere’de kalıcı oturum almanın en tercih edilen yollarından biridir. Bu vize, İçişleri Bakanlığı tarafından onaylanmış bir işverenden iş teklifi alan kişilere veriliyor. Başvuru sahiplerinin aşağıdaki koşulları karşılaması gerekiyor:
Sponsorluk lisansına sahip bir işverenden alınmış iş teklifi
En az B1 seviyesinde İngilizce yeterliliği
İşin uygun meslekler listesinde yer alması
Mesleğe göre belirlenen asgari maaş şartını karşılaması (genelde yıllık £25.600 veya mesleğe özel belirlenen ücret)
Bu vize ile İngiltere’de 5 yıl boyunca yaşadıktan sonra süresiz oturum iznine (ILR) başvurmak mümkün. Dolayısıyla, İngiltere’de kalıcı olmak isteyen birçok kişi için ideal bir rotadır. Başvuru ücretleri 3 yıllık vizeler için 610 £, 3 yıldan uzun başvurular için 1.220 £ olarak belirlenmiştir.
Sağlık ve Bakım Çalışanı Vizesi avantajları
Sağlık ve Bakım Çalışanı Vizesi, Nitelikli İşçi Vizesi’nin bir alt kategorisidir ancak önemli avantajlar sunar. Özellikle doktorlar, hemşireler, sağlık uzmanları ve yetişkin sosyal bakım sektöründe çalışanlara yöneliktir.
Bu vize türünün en büyük avantajı, daha düşük başvuru ücretleri ve İngiltere Sağlık Hizmeti Ücreti’nden (NHS surcharge) muafiyet sağlamasıdır. Ayrıca, sağlık ve bakım alanında çalışanlar için yıllık maaş şartı 20.480 £’a düşürülmüştür, bu da standart Nitelikli İşçi Vizesi’ne göre daha kolay erişilebilir bir seçenek sunuyor.
Başvuru sahipleri, 5 yıl İngiltere’de yaşadıktan sonra süresiz oturum iznine başvurabilir. Bununla birlikte, başvuru sahiplerinin B1 seviyesinde İngilizce yeterliliğini kanıtlamaları ve Life in the UK sınavını geçmeleri gerekiyor.
Global Yetenek Vizesi ile hızlı kalıcı oturum
Global Yetenek Vizesi (Global Talent Visa), akademik, araştırma, sanat ve kültür veya dijital teknoloji alanlarında lider veya lider olma potansiyeli taşıyan kişilere özel bir rotadır. Bu vizenin en önemli özelliği, sponsor gerektirmemesi ve daha hızlı süresiz oturum izni alma imkanı sunmasıdır.
“Olağanüstü yetenek” (exceptional talent) kategorisinde başvuranlar sadece 3 yıl sonra, “olağanüstü potansiyel” (exceptional promise) kategorisindekiler ise 5 yıl sonra kalıcı oturum iznine başvurabilir. Üstelik bu vize türünde İngilizce dil yeterliliği veya minimum maaş sınırı gibi şartlar aranmaz.
Global Yetenek Vizesi başvuru süreci iki aşamadan oluşur: önce ilgili alandaki onay kurumundan onay mektubu alınır, ardından vize başvurusu yapılır. Onay aşaması genellikle 8 hafta, vize başvurusunun sonuçlanması ise yaklaşık 3 hafta sürer.
Self-Sponsorship yöntemi ve maliyetleri
Self-Sponsorship, kendi şirketinizi kurarak veya mevcut bir işletmeyi satın alarak kendinize sponsor olmanızı sağlayan yenilikçi bir yöntemdir. Özellikle girişimciler ve bağımsız çalışanlar için uygun bir seçenektir.
Bu yöntem dört temel adımdan oluşur: önce İngiltere’de bir şirket kurulur, ardından sponsor lisansı başvurusu yapılır, sponsorluk sertifikası düzenlenir ve son olarak Nitelikli İşçi Vizesi’ne başvurulur. Tüm süreç yaklaşık 3-4 ay sürer.
Self-Sponsorship’in en büyük avantajı, kendi işinizin kontrolünü elinizde tutarken İngiltere’de yasal olarak çalışma ve yaşama hakkı elde etmenizdir. Ancak şirketinizin gerçek bir işletme olduğunu kanıtlamanız ve İçişleri Bakanlığı denetimlerine hazırlıklı olmanız gerekir.
Masraflar açısından, sponsor lisansı başvurusu için ödeme yapmanız ve şirketinizin mali yeterliliğini kanıtlamanız gerekir. Ayrıca vize başvuru ücretlerini de hesaba katmalısınız. Bu yöntemle de 5 yıl sonra süresiz oturum iznine başvurabilirsiniz.
Yatırım ve Girişimcilik Yoluyla Kalıcı Oturum
Yatırım yapmak veya girişimci olmak, İngiltere’de kalıcı oturum almanın en hızlı yollarından biridir. Bu vize türleri, sermaye birikimi olan veya yenilikçi iş fikirleriyle İngiltere’ye katkıda bulunmak isteyenler için özel avantajlar sunar.
Yenilikçi (Innovator) Vizesi yolu
Yenilikçi Vizesi, İngiltere’de yenilikçi bir iş kurmak isteyen deneyimli girişimciler için tasarlanmıştır. Bu vize türüne başvurmak için en az 18 yaşında olmanız ve B2 seviyesinde İngilizce bilgisine sahip olmanız gerekir. Ayrıca, işinizi kurmak için en az £50.000 yatırım yapma zorunluluğu vardır.
Başvuru sürecinde, iş planınızın aşağıdaki kriterleri karşılaması beklenir:
Yenilikçi olması: Piyasadaki mevcut işlerden farklı, özgün bir fikir sunmalıdır
Uygulanabilir olması: İşi başarıyla yürütmek için gerekli beceri ve deneyime sahip olduğunuzu göstermelisiniz
Ölçeklenebilir olması: İşin büyüme ve istihdam yaratma potansiyeli olmalıdır
Başvurunuz İngiltere hükümeti tarafından yetkilendirilmiş bir onay kurumu (Endorsement Body) tarafından değerlendirilir. Onay aldıktan sonra 3 yıllık bir vize verilir ve bu sürenin sonunda kalıcı oturum iznine (ILR) başvurabilirsiniz.
Start-up Vizesi sonrası kalıcı oturum stratejisi
Start-up Vizesi, henüz iş deneyimi olmayan ancak yenilikçi fikirlerle İngiltere’ye gelmek isteyen girişimcilere yöneliktir. Bu vize türünde yatırım yapma zorunluluğu yoktur, fakat B2 seviyesinde İngilizce bilgisi şarttır.
Start-up Vizesi ile İngiltere’de 2 yıl kalabilirsiniz ve bu süre içinde kendi işinizin dışında başka işlerde de çalışabilirsiniz. Başlangıçta, banka hesabınızda en az 28 gün boyunca £1.270 bulundurmanız gerekir.
Kalıcı oturum stratejisi açısından, 2 yılın sonunda onay kurumundan (Endorsement Body) izin alarak Innovator Vizesine geçiş yapabilirsiniz. Böylece 3 yıl daha kalabilir ve toplamda 5 yılın sonunda süresiz oturum iznine başvurabilirsiniz.
Start-up ve Innovator vizeleri için başvuru değerlendirmesi puan sistemine dayanır ve başvuru sahiplerinin en az 70 puan alması gerekir.
Yatırımcı Vizesi seçenekleri ve değişiklikler
İngiltere Yatırımcı Vizesi (Tier 1), en az £2.000.000 yatırım yaparak İngiltere’ye yerleşmek isteyenler için uygundur. Bu vize türünde, diğer vize türlerinin aksine İngilizce dil bilgisi veya eğitim geçmişi şartı aranmaz.
Yatırımcı Vizesi sahipleri, yatırım miktarına bağlı olarak farklı sürelerde kalıcı oturum hakkı kazanabilir:
£10.000.000 ve üzeri yatırımda 2 yıl sonra
£5.000.000 ve üzeri yatırımda 3 yıl sonra
£2.000.000 yatırımda 5 yıl sonra
İlk etapta alacağınız vize süresi maksimum 3 yıl 4 aydır. Bu süreyi uzatabilir ve uygun koşullarda kalıcı oturuma başvurabilirsiniz. Ayrıca aile üyeleriniz de bağımlı (dependant) başvurusunda bulunarak sizinle birlikte yaşayabilir, çalışabilir ve eğitim alabilir.
Fakat bu vize türüne yapılan yatırımlar sadece İngiltere şirketlerine veya devlet tahvillerine yönelik olmalıdır. Ev veya arsa gibi gayrimenkul yatırımları bu kapsama girmez.
Her tür vize başvurusunda olduğu gibi, yatırım ve girişimcilik yolunda da başvuru öncesi güncel şartları ve düzenlemeleri kontrol etmek büyük önem taşır.
Aile Bağları Üzerinden Kalıcı Oturum
Aile bağları, İngiltere’de kalıcı yerleşim için sunulan en insani ve duygusal değer taşıyan vize yollarından biridir. Birleşik Krallık’ta yaşayan kişilerin sevdikleriyle bir araya gelmesini sağlayan bu rota, belirli koşullar altında süresiz oturum hakkına giden kapıyı aralamaktadır.
Eş/Partner vizesi ile kalıcı oturum
Eş veya partner vizesi, İngiltere’de yaşayan bir kişinin hayat arkadaşıyla beraber yaşamasına olanak tanıyan bir vize türüdür. Bu vizeye başvurabilmek için öncelikle İngiltere’deki eşin ya süresiz oturum iznine sahip olması ya da İngiliz vatandaşı olması gerekir. Ayrıca çiftlerin her ikisinin de 18 yaşından büyük olması zorunludur.
Başvuru için eşler arasında gerçek bir ilişkinin varlığını kanıtlamak büyük önem taşır. Bu durum, evlilik cüzdanı, birlikte yaşama kanıtları, ortak banka hesapları ve faturalar gibi belgelerle desteklenmelidir. Resmi evliliği olmayan çiftler ise son 2 yıldır birlikte yaşadıklarını kanıtlamaları halinde “partner vizesi” kapsamında başvurabilir.
Finansal şartlar açısından, 11 Nisan 2024 itibariyle yıllık minimum gelir şartı £29.000’a yükseltilmiştir. Bu rakam 2024’ün ilerleyen dönemlerinde £34.500’e ve 2025 başlarında £38.700’e çıkacaktır. Gelir yerine birikim gösterilmesi durumunda ise 2024 Nisan itibariyle £88.500 tutarında nakit birikim gereklidir.
Eş/partner vizesi ile İngiltere’ye yerleşen kişiler ilk etapta 33 aylık (2,5 yıl) oturum izni alır. Bu süre dolduktan sonra 30 aylık uzatma yapılabilir. Toplam 5 yıl (60 ay) tamamlandığında süresiz oturum iznine (ILR) başvurmak mümkün olur.
Çocuklar için kalıcı oturum başvurusu
İngiltere’de kalıcı yerleşim iznine sahip olmak isteyen 18 yaş altı çocuklar için özel düzenlemeler mevcuttur. Çocukların kalıcı oturum başvurusunda bulunabilmesi için şu koşulları karşılaması gerekir:
Çocuğun evli olmaması veya medeni birliktelik içinde bulunmaması
Aileyle birlikte yaşaması ve kamu fonlarından yararlanmadan desteklenmesi
İngiltere’deki ebeveynin vatandaş veya süresiz oturum sahibi olması
Kalıcı oturum için başvuran çocuğun bakmakla yükümlü olan ebeveyninin kontrolü altında olması ve ebeveyn-çocuk ilişkisinin sürdürüldüğünün kanıtlanması şarttır. Bu kanıtlar, nüfus kayıt örneği, doğum belgesi gibi resmi belgelerle sağlanabilir.
Çocuklar için İngiltere yerleşim vizeleri genellikle çocuğun 18 yaşına kadar geçerlidir. Ancak bazı özel durumlarda (örneğin, çocuğun ilk başvuruda 18 yaşının altında olup bağımsız bir yaşamı olmadığı durumlarda) bu süre uzayabilir.
Aile üyelerini İngiltere’ye getirme koşulları
İngiltere’ye aile üyelerini getirmek isteyenler için farklı seçenekler mevcuttur. Genel olarak, İngiltere’ye getirilebilecek aile üyeleri arasında eş/partner, çocuklar, bakmakla yükümlü olunan ebeveynler veya uzun süreli bakım ihtiyacı olan akrabalar yer alır.
Ebeveynler için İngiltere yerleşim vizesine başvurmak isteyenler, çocuğun yetiştirilmesinde aktif rol aldıklarını kanıtlamalıdır. Ayrıca çocuğun İngiliz vatandaşı veya İngiltere’de süresiz oturum izni sahibi olması gerekir.
Uzun süreli bakıma ihtiyaç duyan akrabalar için ise, ihtiyaç duyulan bakımın Türkiye’de mevcut olmadığı ve İngiltere’deki akrabanın bu bakımı sağlayabilecek konumda olduğu kanıtlanmalıdır.
Aile birleşimi vizesi başvurularında genel olarak şu belgeler istenir:
İlişkiyi kanıtlayan belgeler (evlilik cüzdanı, doğum belgesi vb.)
Finansal yeterlilik kanıtları
Uygun konaklama kanıtları
Eğer gerekiyorsa, İngilizce dil yeterliliği sertifikası
Başarılı bir başvuru sonucunda, aile üyeleri İngiltere’de 5 yıl boyunca yaşadıktan sonra ILR (süresiz oturum) başvurusu yapabilir. Kalıcı oturum izni aldıktan sonra genellikle 1 yıl bekleme süresi sonrasında İngiliz vatandaşlığına başvurmak mümkündür.
Kalıcı Oturum Başvurusunda Kritik Adımlar
Süresiz oturum başvurusu, dikkatle yönetilmesi gereken ve belirli kriterlerin eksiksiz sağlanmasını gerektiren titiz bir süreçtir. Başvurunuzun olumlu sonuçlanması için şu adımlara özen göstermelisiniz.
Dil yeterlilik şartları
Kalıcı oturum izni başvurularında İngilizce dil yeterliliğinizi kanıtlamanız şarttır. Başvuru sahiplerinin, Avrupa Dilleri Ortak Çerçeve Programı’na (CEFR) göre en az B1 seviyesinde konuşma ve dinleme becerisine sahip olmaları gerekir. Kabul edilen dil sınavları şunlardır:
IELTS SELT Consortium
Pearson PTE Academic
PSI Services (UK) Ltd – Skills for English (UKVI)
Trinity College London (sadece İngiltere’den başvurularda)
LanguageCert
Sınavın konuşma ve dinleme bölümlerinden en az 4.0 almanız zorunludur. Ayrıca başvurunuzda “Life in the UK” testini de geçmeniz gerekmektedir. Bu test, İngiltere’nin tarihi, gelenekleri ve toplum yapısı hakkında 24 çoktan seçmeli sorudan oluşur ve başarılı sayılmak için en az 18 doğru cevap vermelisiniz.
Yaşam süresi hesaplama
Süresiz oturum izni başvurusunda bulunabilmek için genellikle 5 yıl kesintisiz yasal ikamet şartı aranır. Bununla birlikte herhangi bir 12 aylık dönemde 180 günden fazla İngiltere dışında bulunmamanız gerekir. Giriş ve çıkış günleri bu hesaplamaya dahil edilmez.
Ciddi sağlık sorunları, doğal afetler veya uluslararası insani yardım çalışmaları gibi istisnai durumlarda yurtdışında geçirilen süreler bu limite dahil edilmeyebilir. Seyahat kayıtlarınızı düzenli tutmanız ve gerektiğinde Home Office’ten Kişisel Veri Talebi yapmanız faydalı olacaktır.
Karakter ve iyi hal şartları
Başvuranlar “iyi karakter” sahibi olmalıdır. Bu kriter, ciddi veya tekrarlayan suç kaydının olmaması, göçmenlik kurallarını ihlal etmemiş olmak ve İçişleri Bakanlığı ile şeffaf bir iletişim kurmak anlamına gelir. Geçmişteki herhangi bir suç kaydı veya göçmenlik ihlali başvurunuzun reddedilmesine neden olabilir.
Başvuru ücretleri ve zaman çizelgesi
2023 yılı itibariyle ILR başvuru ücreti yaklaşık 2.404 GBP’dir. Biyometrik veri işlemi için yaklaşık 19,20 GBP ödemeniz gerekecektir. Başvurunun daha hızlı sonuçlanmasını isterseniz, 800-1.200 GBP arasında değişen hızlandırılmış hizmet ücreti ödeyebilirsiniz. Standart başvurular genellikle 6 ay içinde sonuçlanır.
Başvuru ret nedenleri ve çözümleri
Eksik veya yanlış belgeler, maddi yetersizlik, göçmenlik kurallarının ihlali ve ikna edici başvuru yapamama en sık karşılaşılan ret nedenleridir. Önceki red gerekçelerini dikkate almadan yeni başvuru yapmak da olumsuz sonuçlanabilir. Bu durumda, göçmenlik danışmanlarından profesyonel yardım almak, itiraz etmek veya idari gözden geçirme talep etmek çözüm olabilir.
Sonuç
İngiltere’de kalıcı oturum izni almak, dikkatli planlama ve sabır gerektiren kapsamlı bir süreçtir. Özellikle 2025 yılında getirilen yeni düzenlemeler, başvuru sahiplerinin daha uzun süre beklemesini ve daha sıkı şartları karşılamasını zorunlu kılmaktadır.
Çalışma vizeleri, yatırımcı rotaları veya aile bağları üzerinden süresiz oturum iznine başvurmayı planlayan kişiler, seçtikleri yolun gerekliliklerini eksiksiz yerine getirmelidir. Dil yeterliliği, kesintisiz ikamet süresi ve mali yeterlilik gibi temel şartların yanı sıra, “Life in the UK” testini başarıyla tamamlamak da büyük önem taşır.
Bununla birlikte, başvuru sürecinde profesyonel destek almak, belgelerin eksiksiz hazırlanması ve sürenin doğru planlanması açısından faydalı olacaktır. Ayrıca, başvuru öncesinde güncel düzenlemeleri ve değişiklikleri takip etmek, sürecin sorunsuz ilerlemesine katkı sağlayacaktır.
Sonuç olarak, İngiltere’de kalıcı oturum izni almak için seçilen rotanın gereklilikleri, maliyetleri ve zaman çizelgesi dikkatlice değerlendirilmelidir. Başarılı bir başvuru için tüm şartların eksiksiz karşılanması ve sürecin sabırla yönetilmesi şarttır.
